Mikroorganizmy stanowią jeden z najważniejszych, a jednocześnie najbardziej tajemniczych elementów biosfery. Szacuje się, że na Ziemi występuje co najmniej bilion gatunków drobnoustrojów, choć dotychczas udało się zidentyfikować zaledwie około 10% z nich. Ich wpływ na środowisko wynika z aktywności metabolicznej, związków z roślinami i zwierzętami oraz zastosowania mikroorganizmów w produkcji żywności, procesach biotechnologicznych i innych gałęziach przemysłu. Są one również niezbędnym narzędziem do odkrywania tajemnic życia.
Myśląc o drobnoustrojach najczęściej pierwsze na myśl przychodzą nam wywoływane przez nie choroby. Dlatego mamy obsesję na punkcie eliminowania mikroorganizmów stosując na przykład specjalne żele dezynfekujące czy środki ochrony osobistej. Co więcej, mikrobiologiczne biofilmy oraz korozja biologiczna, które powodują uszkodzenia sprzętu i zanieczyszczenie produktów, są stałymi i kosztownymi problemami w środowiskach przemysłowych. Jednak to tylko jedna strona medalu.
Często nie zdajemy sobie sprawy, że mikroorganizmy odgrywają kluczową rolę w globalnym obiegu pierwiastków i podtrzymywaniu procesów niezbędnych dla życia. Coraz więcej badań wskazuje również, że określone szczepy mogą stać się sprzymierzeńcami w rozwiązywaniu najpoważniejszych wyzwań cywilizacyjnych – od neutralizacji zanieczyszczeń, przez degradację tworzyw sztucznych, aż po łagodzenie skutków globalnego ocieplenia.
Pojawia się więc fundamentalne pytanie: czy powinniśmy postrzegać mikroorganizmy wyłącznie jako zagrożenie, które należy eliminować, czy raczej jako kluczowych partnerów w działaniach na rzecz ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju?
Temat zaprezentuje dr hab. inż. Olga Marchut-Mikołajczyk, profesor uczelni, Instytut Biotechnologii Molekularnej i Przemysłowej, Wydział Biotechnologii i Nauk o Żywności PŁ.